De doedelzak in het exlibris

Aanleiding om een stukje over de doedelzak in het exlibris te schrijven vond ik niet zozeer in mijn belangstelling voor het exlibris als zodanig, alswel in mijn tweede grote hobby, de muziek. Ik ben namelijk lid van een muziek vereniging in mijn dorp, te weten ‘Concordia’ te Oostzaan. Dit jaar bestaat deze vereniging 110 jaar en dat vieren wij met een uitje en een concert in Brugge. We spelen er samen met de Koninklijke Harmonie ‘Vermaak na Arbeid’ uit Koolkerke o.a. een stuk geheten ‘Highland Cathedral’.

Dit stuk is oorspronkelijk geschreven voor ‘Bagpipe’ (doedelzak) en orkest. En daarmee werd mijn interesse gewekt in dit bijzondere instrument en ging ik eens neuzen in mijn exlibrisverzameling of ik er wellicht afbeeldingen van aantrof.

En ja hoor, ik vond er enkele.

Deze kleingrafiek is o.a. van de hand van Nico Bulder, Gustaaf Verbeek, Ruslan Agirba, Michael Florian, Gerhard Stauf, Frank Ivo van Damme en Ru van Rossum.

Het leuke van deze af beeldingen is dat er verschillende typen doedelzakken op voorkomen. Met één, twee of drie bourdonpijpen, de Slowaakse doedelzak met de kop van een geit die boven op de melodiepijpen is aangebracht, de erotische doedelzak, zoals alleen Frank Ivo die kan verbeelden en
de doedelzak, schalks bespeeld door een harlekijn.

Zo zie je maar weer, muziek en exlibris zijn beide bronnen van onuitputtelijk vermaak.

Peter van der Weerdt

Uit: Grafiekwereld, jaargang 57, 2014, nummer 1